Embraer 175. Autorem zdjęcia jest Tomasz Elantkowski / Photo by Tomasz Elantkowski.
Informacje szczegółowe:
Samolot Embraer E170 jest członkiem nowej rodziny brazylijskich odrzutowców pasażerskich Embraera o zasięgu regionalnym. W przestronnej kabinie samolotu, z układem foteli 2 + 2, może wygodnie podróżować 70 pasażerów.
Program Embraera E170 rozpoczęto w czerwcu 1999. Pierwszy Embraer E170 odbył swój dziewiczy lot 19.02.2002. Samolot PT-XJE oderwał się od ziemi w São José dos Campos dokładnie o 08:37 czasu lokalnego (11:37 UTC/GMT). Załogę stanowili piloci Luiz Carlos Rodrigues oraz Eduardo Camelier, jak również inżynier Gilberto Cardoso. Lot przebiegł bez problemu, trwał 2 godziny 30 minut. W lutym 2004 samolot otrzymał certyfikaty brazylijski, amerykański i europejski. Pierwszy klient odebrał swe samoloty w marcu 2004 - były to Polskie Linie Lotnicze LOT. Jak na razie, wyprodukowano 770 samolotów z rodziny E170 (w tym E175, E190, E195 - dane wg strony producenta, stan na 16.02.2012).
Atutem samolotu jest m.in. wygodna kabina pasażerska, jak również parametry operacyjne, takie jak zasięg. Sprawia to, że na dużej części tras, Embraer może swobodnie konkurować z większymi samolotami (jak A318 czy B737), gdyż pozwala mu na to zasięg (mimo niewielkich rozmiarów i określenia samolotu jako regionalnego, trudno go jednak uznać za typowo "regionalny", gdyż jego zasięg to ponad 3000 km!), przy czym oferuje kabinę pasażerską o znacznym poziomie komfortu, niespotykanym w samolotach tej klasy. Układ foteli 2+2 jest wygodniejszy dla pasażerów - analizy marketingowe wykazują, że prawie nikt nie chce "środkowego" fotela (jak np. w układzie 3+3 A320). W E170 każdy ma dostęp do okna, bądź do przejścia :). Pasażer, wchodząc do samolotu o pojemności 70 miejsc, okazuje się mile zaskoczony, gdyż kabina jest tak przestronna, jakbyśmy lecieli większym samolotem, nie przypomina zaś w niczym zatłoczonej kabiny samolotu regionalnego.
Poza tym, należy pamiętać o tym, że w dzisiejszych czasach, pojemność 118 miejsc (w E195) w zupełności wystarcza na większość tras, gdyż load factor (wskaźnik zapewnienia miejsc pasażerskich) w dzisiejszych czasach rzadko przekracza 75%, dlatego też nie warto używać "zbyt dużych" samolotów. Mniejsza masa samolotu użytego na danej trasie (w porównaniu np. z A320) przekłada się na mniejsze koszty operacyjne (mniejsze opłaty za lądowanie, mniej zużytego paliwa etc). Używanie na tych trasach np. B737 oznacza wożenie pustych foteli :). Wedle wyliczeń Embraera, opłacalność rejsu osiągamy średnio już przy zapełnieniu 62% miejsc pasażerskich - kolejne wykupione na rejs miejsca to już zysk przewoźnika.
Do głównych użytkowników samolotów z tej rodziny należą m.in.:
Podzespoły samolotu wytwarza wiele firm. Embraer odpowiedzialny jest za projekt samolotu i jego rozwój, a także produkcję przedniej części kadłuba, drugiej sekcji środkowej, połączeń skrzydło-kadłub oraz montaż skrzydeł i końcowy montaż samolotu. Inne firmy odpowiedzialne za wytwarzanie podzespołów to japońska firma Kawasaki Heavy Industrials, belgijska Sonaca, francuska Latecoere i hiszpańska Gamesa. Amerykańska firma C&D Aerospace wytwarza kabinę pasażerską i przedziały bagażowe. Systemami samolotu zajmują się General Electric (silniki), Hamilton Sundstrand (m.in. systemy elektroniczne, instalacja klimatyzacyjna, system zasilania naziemnego APU), Honeywell (awionika), Parker z USA (hydraulika, instalacja paliwowa, sterowanie) i Liebherr z Niemiec (podwozie).
Projekt obejmował modelowanie cyfrowe i wirtualne oraz 2000 godzin testów w tunelu aerodynamicznym.
Samolot posiada 2 silniki General Electric CF34-8E zamocowane pod skrzydłami. Silniki wyposażone są w system pełnego sterowania cyfrowego silnikami (FA-DEC – full authority digital engine control).
Zaawansowane systemy komputerowe samolotu decydują o optymalnym zużyciu paliwa w każdej fazie lotu, co pozwala liniom lotniczym na znaczną redukcję kosztów operacyjnych. Istnieje także wersja E170LR (Long Range – o wydłużonym zasięgu), która dysponuje dodatkowymi zbiornikami paliwa.
Skrzydła wyposażone są w winglety, co poprawia własności aerodynamiczne samolotu. Redukuje to opory strumieni powietrza i poprawia siłę nośną.
Samolot jest pilotowany w systemie fly-by-wire. Systemem tym objęte są wszystkie elementy samolotu (czyli ster wysokości, ster kierunku, spoilery, klapy i sloty) oprócz lotek, które poruszane są konwencjonalnie. Warto zaznaczyć, iż system FBW Embraera 170 pozostawia pilotowi większą swobodę niż np. FBW Airbusa. W konstrukcjach brazylijskiego producenta to pilot ma zawsze ostateczną "władzę" nad samolotem. W samolotach Airbusa, jeśli komputer "uzna", że komenda wydana przez pilota jest niewłaściwa, komputer "przejmie kontrolę". W samolotach Embraera FBW asystuje pilotowi, ale nie jest programowane do przejmowania kontroli w analogicznej sytuacji.
Embraer 170 posiada 2 zbiorniki paliwowe (1 w skrzydle lewym i 1 w prawym):
| Zbiornik | Litry | Kilogramy |
|---|---|---|
| Lewy | 5854,5 | 4748 |
| Prawy | 5854,5 | 4748 |
| Łącznie | 11709 | 9496 |
Drążki sterowe w Embraerze są dość charakterystyczne, przypominają bowiem kształtem te ze słynnego Concorde'a.
Jak w praktycznie każdym samolocie, panel górny Embraera zawiera przyciski do sterowania systemami samolotu. Podobnie jak w przypadku Airbusa, również brazylijski producent przyjął zasadę "lights out". Oznacza to, że w normalnej konfiguracji, tj. gdy wszystkie systemy samolotu są sprawne, na panelu górnym nie powinny się świecić żadne lampki - zapalają się one w przypadku awarii lub ustawień niestandardowych. Normalne ustawienie pokręteł to "12 o`clock position" (na godzinie "12"). Poniżej kilka zdjęć panelu górnego Embraera. Pierwsze zdjęcie zawiera konfigurację standardową, na drugim wykonywany jest test systemu przeciwpożarowego, natomiast na trzecim "annunciators test" (test sprawdzający, czy lampki w przyciskach są sprawne).
Embraer E175 to odpowiednik E170, tyle że o większej pojemności (w konfiguracji LOT 82 miejsca pasażerskie).Dalszymi produktami z rodziny Embraer 170 są konstrukcje Embraer 190 (98-106 miejsc pasażerskich) i Embraer 195 - o zwiększonej do max 118 miejsc pojemności pasażerskiej. Embraer rozważał również stworzenie wariantu E195X, mającego być odpowiedzią na zapotrzebowanie linii American Airlines, które potrzebowały samolotu mogącego zastąpić MD80. Samolot E195X miał mieć pojemność do 130 miejsc pasażerskich, jednak w maju 2010 projekt anulowano, ze względu na prognozowany mały zasięg samolotu. Warto wspomnieć również o wersji biznesowej z rodziny E190 - mowa tu o Embraerze Lineage.
Embraer ogłosił 13.09.2013, że dostarczył 1000 samolot z rodziny E-Jet. Był to Embraer E175 dla linii Republic, która wykonuje loty na rzecz American Airlines.
Embraer ogłosił prace nad nową generacją E-Jetów, nazwaną E2. Będą to następcy obecnie latających E170/175/190/195, jednak z ulepszeniami, m.in. o:
Więcej informacji na stronie producenta poświęconej nowym maszynom nazwanej: Behold the power of 2
Pierwszy lot Embraera E190-E2 odbył się 23.05.2016. Samolot o rejestracji PR-ZEY, którym dowodził kapitan Mozart Louzada, poderwał się do pierwszego lotu o godzinie 13:06 czasu lokalnego. Lot trwał 3 godziny i 20 minut.
| Typ / parametr | Embraer E170 (E170-100) | Embraer E175 (E170-200) | Embraer E190 (E190-100) | Embraer E195 (E190-200) |
|---|---|---|---|---|
| Napęd: | 2 silniki turbowentylatorowe General Electric GE CF34-8E | 2 silniki turbowentylatorowe General Electric GE CF34-10E | ||
| Długość: | 29,90 m | 31,68 m | 36,24 m | 38,65 m |
| Wysokość: | 9,67 m | 9,73 m | 10,55 m | 10,52 m |
| Rozpiętość skrzydeł: | 26,00 m | 28,72 m | ||
| Maksymalna prędkość przelotowa: | M=0,82 (890 km/h) | |||
| Pułap maksymalny: | 41 000 ft (12 500 m) | |||
| Maksymalna prędkość wznoszenia: | Max 3500 ft/min (stóp/min) | |||
| Ilość miejsc pasażerskich: | 70 - 78 | 78 - 86 | 98 - 106 | 108 - 118 |
| Wewnętrzna szerokość kabiny: | 2,74 m | |||
| Wewnętrzna wysokość kabiny: | 2 m | |||
| Szerokość przejścia między fotelami: | 0,5 m | |||
| Szerokość fotela: | 0,46 m | |||
| Pojemność zbiorników paliwa: | 9 312 kg | 12 872 kg | ||
| Zasięg: | 3 334 km (LR 3 889 km) | 3 334 km (LR 4 260 km) | 2 593 km (LR 3 334 km) | |
| Masa pustego samolotu: | 21 140 kg | 21 810 kg | 28 080 kg | 28 970 kg |
| Maksymalna masa startowa (MTOW): | 35 990 kg (LR 37 200 kg) | 37 500 kg (LR 38 790 kg) | 47 790 kg (LR 50 300 kg) | 48 790 kg (50 790 kg) |
| Maksymalna masa do lądowania (MLW): | 32 800 kg | 34 000 kg | 43 000 kg | 45 000 kg |
| Rozbieg przy MTOW: | 1 644 m | 2 244 m | 2 056 m | 2 179 m |