Lotnictwo cywilne


Samoloty pasażerskie


Saab 340



Zdjęcie: Antoni Szalecki

W latach 70. istniał duży popyt na samoloty krótkiego zasięgu. Taki właśnie samolot postanowiła zaprojektować szwedzka firma Saab - Scania AB. Przeprowadziła ona badania rynkowe. Następnie, co było do przewidzenia, potrzebowała partnera strategicznego.Został nim Fairchild Industries Inc. Saab wybrał Fairchilda prawdopodobnie dlatego, że rynek amerykański był w stanie wchłonąć ponad połowę produkcji maszyny. Porozumienie o współpracy pomiędzy Saab Scania AB a Fairchild Industries Inc podpisano w czerwcu 1979. Dla Fairchilda umowa była bardzo korzystna, ponieważ szwedzka strona zgodziła się ponieść 75% kosztów. Odpowiadała ona za konstrukcję i wykonanie kadłuba, integrację systemów, próby w locie, certyfikację oraz przeprowadzenie montażu końcowego (w halach w Linkoping). Fairchildowi pozostała jedynie odpowiedzialność za produkcję i wykonanie skrzydeł, ogona i gondoli silników. Podpisanie umowy pomiędzy Saabem a Fairchildem było znaczącym wydarzeniem w historii lotnictwa cywilnego - było to pierwsze kooperacyjne przedsięwzięcie firm amerykańskiej oraz europejskiej. Warto o tym wspomnieć, chociaż w roku 1984 Fairchild wycofał się ze współpracy z uwagi zbyt wysokie koszty. Zmusiło to firmę do wycofania się z rynku lotnictwa cywilnego. Saab nie poszukiwał już wtedy partnera i konstrukcja samolotu stała się jego własnością, co nastąpiło 1 listopada.

Początkowo samolot nazwano "Projekt 3000". Choć Saab opracował wcześniej układ górnopłata, zespół konstruktorów ustalił, że samolot będzie dolnopłatem, a jego pojemność wyniesie 34 miejsca w układzie foteli 1 + 2. Formalne ogłoszenie uruchomienia projektu SF340 nastąpiło we wrześniu 1980 r, na pokazach lotniczych w Farnborough. Miał to być płatowiec zbudowany z kompozytów na bazie włókna szklanego, Kevlaru i włókien węglowych. Techniki łączenia metali miały zapewnić większą wytrzymałość samolotu i odporność na korozję. Kadłub miał mieć przekrój kołowy, a jego hermetyzowana kabina zapewniała utrzymanie ciśnienia do wysokości 3685 m n.p.m. Skrzydło o dużym wydłużeniu miało zmodyfikowany profil płata o małym oporze, opracowany przez NASA. Napędem samolotu były 2 turbośmigłowe silniki CT7 General Electric. Śmigła, wykonane przez Dowty, były czterołopatowe i wykonane z kompozytów. Standardową awionikę stanowił autopilot i system sterowania lotem King Gold Crown lub Collins Pro - Line (do wyboru). Pierwszy lot prototypu (SE-ISF) odbył się 25 stycznia 1983 roku, w trzecią rocznicę podpisania umowy pomiędzy Saabem a Fairchildem. Pierwszy samolot przekazano amerykańskiemu Conair w marcu 1984, a pierwszym klientem był szwajcarski Crossair, dla którego pierwszą dostawę zrealizowano 6 czerwca. Później, po wycofaniu się Fairchilda z umowy samolot znany był jako Saab 340A.


Zdjęcie: Antoni Szalecki

W niedługim czasie po wprowadzeniu Saaba SF340 do eksploatacji wystąpiły problemy z ciągłością zapłonu w silnikach, co doprowadziło do ich kilkakrotnego wyłączenia w czasie lotu. Następnie samoloty miały problemy ze sprężarkami. To wszystko doprowadziło do ich "uziemienia", jednak producent silników CT7-5A szybko wprowadził niezbędne poprawki. Potem samoloty wyposażone były w silniki CT7-5A2, o większej mocy i średnicy śmigieł. Masę startową tej wersji zwiększono z 11 793 kg do 12 928 kg.

Po tym, jak samolot przemianowano na Saab 340A, firma ogłosiła równocześnie, że pracuje nad wersją rozwojową Saab 340B, który produkowany jest od sierpnia 1988. Jest on przystosowany do operacji z lotnisk o gorącym klimacie i na dużych wysokościach. Posiada silniki CT7-9B o większej mocy, z automatyczną rezerwą mocy nominalnej 1894 KM. Usterzenie poziome samolotu ma większą rozpiętość, a jego masa startowa wynosi 12 700 kg. Zapewniało to lepsze osiągi. Pierwszym klientem na tę wersję był, tak jak i poprzednio, Crossair. Istniała także wersja dla VIPów.

Saab 2000

Saab 2000, to rozwojowa wersja Saaba 340, w produkcji której uczestniczy wiele firm dostarczających poszczególne części samolotu: CASA, Valmet, Westland i inne. General Motors produkuje silniki GMA 2100A. W kokpicie jest 6 monitorów EFIS firmy Rockwell - Collins. Pierwszy lot Saaba 2000 odbył się 26 marca 1992. Pierwszym klientem (a jakżeby inaczej) był Crossair. Samolot posiada system tłumienia hałasu Saaba. 19 maja 1993 maszyna ustanowiła rekord prędkości wznoszenia w swojej klasie - 9000 m w ciągu 7 minut 59 sekund. 50 - miejscowy Saab 2000 nie odniósł jednak sukcesu. Linie lotnicze znów okazały zainteresowanie odrzutowcom regionalnym, których małe zużycie paliwa, czyni je równie dobrymi, co samoloty turbośmigłowe.

Dane techniczne (Saab 340B):

Rozpiętość: 21,45 m
Długość: 19,75 m
Wysokość: 6,89 m
Powierzchnia skrzydeł: 41,8 m2
Zespół napędowy: dwa silniki turbośmigłowe General Electric CT7 - 9B
Liczba miejsc: do 37
Masa pustego samolotu: 8036 kg
Maksymalna masa startowa: 12 928 kg
Maksymalna prędkość przelotowa: 527 km/h
Prędkość przelotowa dalekiego zasięgu: 466 km/h
Wysokość przelotowa: 9449 m
Zasięg maksymalny: 2426 km