Lotnictwo cywilne


Samoloty pasażerskie


Airbus A330 / A340

A330 - menu:



Na zdjęciu Airbus A330. Zdjęcie Antoni Szalecki


Photo by Brenden. All rights reserved.
Zdjęcie wykonał Brenden. Wszelkie prawa zastrzeżone.


Pomysł na to, co w chwili obecnej znamy jako A330 / A340, zrodził się już pod koniec lat 70tych. Pierwotnie, maszyny te miały być następcą serii A300/A310. Pomińmy jednak szczegóły...

5 lipca 1987 roku Airbus Industrie rozpoczął realizację projektów A330 i A340. Są to samoloty o dużym zasięgu przeznaczone na trasy o dużym natężeniu ruchu pasażerskiego. Oba modele (istnieją oczywiście drobne różnice, np. w budowie skrzydeł) mają praktycznie ten sam kadłub, usterzenie, podwozie, pokład i geometrie powierzchni nośnych. Istnieje tylko niewielka różnica w strukturze oraz konstrukcji slotów. Samoloty te są konstruowane (tak jak wcześniejsze samoloty Airbus) w oparciu o system sztucznej stateczności FBW (fly-by-wire; więcej szczegółów o FBW w opisie A320). Przekrój kadłuba tych maszyn jest taki sam, jak w A300 i A310. Samolot A330 otrzymał 2 silniki, a A340 cztery, co czyni go bardziej ekonomicznym - A330 przeznaczony jest na trasy krótsze, a na nich 4 silniki nie są potrzebne.

A330 istnieje w dwóch podstawowych wersjach. Wersja A330-300 weszła na linie pasażerskie w 1993 roku. Samolot zabiera na pokład 335 osób w konfiguracji 2-klasowej (lub 295 w aranżacji 3-klasowej), a jego zasięg maksymalny to 10 500 km.

W 1998 roku natomiast do służby wszedł A330-200, samolot o mniejszej pojemności (293 miejsca pasażerskie w konfiguracji 2-klasowej lub 253 miejsca w aranżacji 3-klasowej), ale ma większy zasięg (13 430 km).



Na zdjęciach Airbus A330. Zdjęcia Antoni Szalecki

Komunikacja

Ciekawą - moim zdaniem - funkcją dostępną w samolotach tego typu jest możliwość wykorzystania łącza danych (datalink) do komunikacji z kontrolą lotów, zamiast komunikacji głosowej. Jest to funkcja przydatna np. przy lotach przez ocean. Trwają zresztą na niektórych lotniskach prace eksperymentalne nad wprowadzeniem analogicznego sposobu komunikacji, który miałby całkowicie zastąpić polecenia wydawane głosowo, choć na razie ma to miejsce na lotniskach o minimalnym natężeniu ruchu.
Samolot posiada 3 komputery MCDU (1 jest zapasowy; A320 posiada tylko dwa), za pomocą których pilot wprowadza polecenia lub odpowiada na nie. MCDU ma również gotową listę poleceń, aby nie trzeba było wszystkiego wpisywać ręcznie. Do komunikacji z kontrolą lotów służą również wyświetlacze DCDU (Data Communication Display Units).

Fly-By-Wire i awionika

Awionika w tych typach maszyn działa bardzo podobnie jak ta w A320 (systemy te działają podobnie we wszystkich typach maszyn Airbusa, co ułatwia szkolenie pilotów na nowe typy samolotów), więc nie ma chyba sensu jej szczegółowo opisywać. Identyczne jest też rozmieszczenie głównych wyświetlaczy kokpitu, prawa ich rekonfiguracji działają praktycznie tak samo, również systemy wskazywania awarii czy diagnostyki samolotu nie różnią się istotnie od tych w A320. To, na co warto zwrócić uwagę, to komputery pokładowe, które nazwano inaczej, niż w A320. A330 wyposażony jest w komputery:

Według informacji z corocznej konferencji Airbusa z 2017 roku, wyprodukowano 1323 samoloty z rodziny A330.

A340-500 i -600

W 1997 roku Airbus ogłosił rozpoczęcie prac nad projektami A340-500 i A340-600 - są to "wydłużone" wersje A340, o większej ilości miejsc pasażerskich, większym zasięgu i udźwigu, oraz z przeprojektowanymi skrzydłami (A340-500 ma zasięg 16 000 km i mieści ok. 310 miejsc pasażerskich w zależności od konfiguracji; maksymalnie 375 miejsc). Wzmocniono także podwozie (wózki dwukołowe zastąpiono czterokołowymi, dodano również dodatkowy czterokołowy zespół podwozia pod kadłubem.) Mają też nową kabinę pasażerską (maksymalna ilość miejsc 440) i kamery na stateczniku pionowym (aby ułatwić pilotom kołowanie). A340-600 to prawie najdłuższy samolot świata. Dłuższy od niego jest tylko B747-8. Pierwszy lot A340-600 odbył się 23 kwietnia 2001.

Powierzchnia sterująca (A340-600)Maksymalne wychylenie
Ster wysokości+30°/-17°
Statecznik poziomy+14°/-2°
Spoilery+35°
Lotki wewnętrzne-30°/+20°
Lotki zewnętrzne-25°/+25°
Ster kierunku+/-35°


Samoloty szerokokadłubowe Airbusa są również dostępne w wersjach VIPowskich.

Aktualizacja 15.11.2011

Airbus poinformował, iż zaprzestaje produkcji modelu A340 (wg portalu money.pl)

Aktualizacja 1.4.2018

Wg stanu na koniec roku 2017 podanego na konferencji Airbusa, po świecie lata obecnie 1390 samolotów z rodziny A380.

Dane techniczne:

Airbus A330 - 300
Typ: średniego zasięgu samolot szerokokadłubowy
Napęd: 2 silniki turbowentylatorowe General Electric CF6-80E1
Prędkość maksymalna na wysokości 11300 m: 914 km/h
Prędkość ekonomiczna: 871 km/h
Pułap praktyczny: 12 500 m
Zasięg z 355 pasażerami i bagażem: 10 830 km
Masa pustego samolotu: 118 500 kg
Maksymalna masa startowa: 212 000 kg
Rozpiętość: 60,30 m
Długość: 63,65 m
Wysokość: 16,80 m
Powierzchnia nośna: 363 m2
Kąt zakrzywienia skrzydeł: 30°
Airbus A340 - 300
Typ: dalekiego zasięgu samolot szerokokadłubowy
Napęd: 4 silniki turbowentylatorowe General Electric CFM-56-5C-2
Prędkość maksymalna na wysokości 11300 m: 914 km/h
Prędkość ekonomiczna: 871 km/h
Pułap praktyczny: 12 500 m
Zasięg z 262 pasażerami i bagażem: 14000 km
Masa pustego samolotu: 122 100 kg
Maksymalna masa startowa: 275 000 kg
Rozpiętość: 60,30 m
Długość: 63,60 m
Wysokość: 16,80 m
Powierzchnia nośna: 363 m2
Kąt zakrzywienia skrzydeł: 30°
Airbus A340 - 600HGW (High Gross Weight - wersja ze zwiększonym udźwigiem - wg Wikipedii)
Typ: dalekiego zasięgu samolot szerokokadłubowy
Liczba miejsc pasażerskich: do 419 (w układzie 3 klas 380 miejsc pasażerskich)
Napęd: 4 silniki turbowentylatorowe Rolls-Royce Trent 556
Ekonomiczna prędkość przelotowa: 881 km/h (Mach 0.83) na FL360
Prędkość maksymalna na wysokości 11300 m: 914 km/h (Mach 0.86)
Pułap praktyczny: 12 500 m
Zasięg maksymalny z pasażerami i bagażem: 14 600 km
Masa pustego samolotu: 181 900 kg
Maksymalna masa startowa: 380 000 kg
Pojemność zbiorników paliwa: 204 500 litrów
Rozpiętość: 63,45 m
Długość: 75,30 m
Wysokość: 17,30 m
Powierzchnia nośna: 439,4 m2
Kąt zakrzywienia skrzydeł 31,1°